گردشگری

کاروانسرای بیستون

برگرفته از روزنامه اطلاعات

کاروان سرای بیستون که معروف به کارونسرای شاه عباسی بزرگ است در 30کیلومتری شمال خاوری کرمانشاه قرار دارد. این بنا در روستای «بیستون کهنه»، تقریباً رو به روی صفحه «فرهاد تراش» قرار دارد.

این کارونسرا به سبک چهار ایوانی ساخته شده و دارای 60/83 متر طول و 50/74 متر عرض است. در دورتا دور آن 47 اتاق و در پشت اتاق ها، چهار اصطبل بزرگ دیده می شود. در چهار گوشه این بنا، برج هایی قرار دارد؛ برج های گوشه باختری گرد و برج های ضلع شرقی هشت گوشه هستند. پس از دروازه، فضایی سرپوشید با طاق جناغی دیده می شود که در طرفین آن، دو ایوان با طاق هلالی قرار دارد. در ابتدای این ایوان ها راه پله ای برای ورود به پشت بام ساخته شده است. این فضای سرپوشیده به یک فضای هشت ضلعی با طاق گنبدی منتهی می شود. در طرفین این فضای هشت گوشه، دو ایوان وجود دارد و هر یک از این ایوان ها دارای سه درگاه است. این فضای گنبد دار به حیاط کارونسرا راه دارد. در هر یک از گوشه های کاروانسرا، شش اتاق چهار گوشه قرار دارد که در جلوی هر یک از آنها ایوان سنگ فرشی ساخته شده است. در چهار کنج حیاط نیز چهار ایوان شش گوشه وجود دارد. در ضلع مقابل درگاه ورودی کاروانسرا شاه نشین ساخته شده است.

این کاروانسرا به دستور شاه عباس صفوی ساخته شد. با توجه به سنگ نبشته ای که از شاه سلیمان صفوی (1105.1077 ه.ق) در این بنا باقی مانده است، به نظر می رسد ساخت این کاروانسرا در زمان پادشاهی «شاه سلیمان» و صدارت «شیخ علی خان زنگنه» پایان یافته باشد. شیخ علی خان در سال 1093 ه.ق که صدر اعظم شاه سلیمان صفوی بود، زمین هایی که از رودخانه «قراولی چمبتان» سیراب می شد را وقف امور گوناگون از جمله تعمیر کاروانسرای بیستون کرد.نوشته وقف نامه در اصفهان تنظیم و به مهر و تأیید علمای به نامی چون «ملا محمد باقر مجلسی» و «آقا جمال خوانساری» رسید. نسخه ای از این وقف نامه نیز به صورت سنگ نبشته بر سینه کوه بیستون، پایین تر از نقش داریوش بزرگ حک شده است. متأسفانه محل ثبت این سنگ نبشته در بیستون نا مناسب بوده و نقش مهرداد دوم و دو تن از ساتراپ های مقابل او را به کلی از بین برده است.علاوه بر سنگ نبشته ای که شیخ علی خان زنگنه درباره کاروان سرای صفوی بر سینه کوه بیستون به جا گذاشته، سه سنگ نبشته سنگی هم در زمان های مختلف درباره مرمت بنا در زمان سلطنت ناصرالدین شاه بر سر در ورودی کاروانسرای بیستون نصب شده است.

*آناهیتا هیشتا

• < قبلی
• بعدی >