گردشگری
سفر به دیار پلهای تاریخی حیرت انگیز - دیدار با روزگاران کهن در لرستان
- گردشگری
- نمایش از سه شنبه, 15 فروردين 1391 04:36
- بازدید: 5965
خبرگزاری مهر: لرستان با دارا بودن بیش از 100 پل تاریخی به عنوان پایتخت پلهای تاریخی ایران مطرح است، آثاری که از آنها به عنوان حیرت انگیزترین پلهای تاریخی دنیا یاد می شود و ثبت جهانی آنها در دستور کار قرار گرفته است.
boohoo , Womens & Mens Clothes , Shop Online Fashion | Women's Designer Sneakers - Luxury Shopping
به گزارش خبرنگار مهر، استان لرستان با موقعیت استراتژیک خود همواره در طول تاریخ به عنوان یکی از مهم ترین گذرگاههای شمال به جنوب کشور مطرح بوده به طوریکه این استان در دوره مادها، هخامنشی، ساسانی و اسلامی در مسیر هگمتانه ـ شوش در موقعیت ویژه ای قرار داشته و پل کشکان نیز در 50 کیلومتری جنوب خرم آباد در این مسیر احداث شده است.
پل های گاومیشان، شاپوری، پل آجری، پلدختر، کلهر، کشکان و شکسته از جمله پلهای تاریخی لرستان هستند که بیش از هزار و 400 سال قدمت تاریخی دارند و از معماری و هنر و پل سازی منحصربه فرد برخوردارند.
سفری آسان برای دیدن آثار کهن معماری جهان
تعداد زیادی از این پلهای حیرت انگیز با طول بیش از 200 متر و چشمه طاق هایی به طول بیش از 30 متر جلوه هایی از فناوری و معماری پیشینیان خردمند این دیار را به نمایش گذارده اند.
این در حالیست که کارشناسان امر معتقدند که پلهای تاریخی لرستان در جهان دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند به طوریکه در مورد پل کشکان که دارای ارتفاعی به اندازه یک ساختمان 12 طبقه است کارشناسان می گویند که ویژگی های منحصر به فرد این پل مانند مساحت پایه ها و ارتفاع آن در هیچ پلی در دنیا وجود ندارد.
همچنین اثر تاریخی "پل شکسته" لرستان متعلق به دوره ساسانی بود و تنها پلی در دنیاست که تماما از سنگ ساخته شده است و یا پل گاومیشان بزرگترین دهنه پلهای تاریخی جهان را به خود اختصاص داده است.
به هر روی این ویژگیهای ممتاز از پلهای تاریخی لرستان آثاری جهانی ساخته است، آثاری که در سفری ارزان قیمت می توانید با حضور در دیار پلهای تاریخی از حیرت انگیز ترین آثار معماری جهان بازدید کنید.
پل شاپوری، عامل ارتباط لرستان و خوزستان
پل شاپوری یا طاق پل شکسته در قسمت جنوبی شهر خرم آباد واقع شده و عامل ارتباط غرب استان (طرهان) با شرق و از آنجا به خوزستان و تیسفون (پایتخت ساسانیان) بوده و احتمالاً برای توزیع آب نیز مورد بهره برداری قرار می گرفته است.
طول این پل 312 مترو ارتفاع آن 10.75 متر است که از 28چشمه طاق و 27پایه تشکیل شده و سطح هر پایه 61 متر و فاصله بین دو پایه 7.5 متر است.
هم اکنون پنج چشمه طاق پل سالم بوده و مابقی بر اثر عوامل طبیعی تخریب شده است. چشمه طاقهای پل به صورت جناقی ساخته شده و سبک سازی پل در قسمت طولی پل در زیر روگذر پل صورت گرفته است و پایه های پل و موج شکنهای آن به صورت لوزی شش ضلعی از سنگ ساخته شده است.
مصالح پل را سنگهای قلوة رودخانه ای و لاشه سنگ در چشمه طاقها و از سنگ های پاکتراش در قسمت پایه ها استفاده شده است. کف پل سنگ فرش و از نوع سنگ بلوک قرمز است که در اثر فرسایش آب از صورت کادر بودن خارج شده است.
این پل عظیم و دیدنی مربوط به دوره ساسانی و به شماره 1058 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پلدختر، اثر ارزنده معماری پیش از اسلام
پلدختر که از آثار ارزنده معماری پیش از اسلام در لرستان محسوب می شود در ورودی شهر پلدختر واقع شده است. این دومین پلی است که در لرستان بنام "کر و دت" یا پل دختر مشهور است.
هرچند این بنا در قرن 4 ه.ق.مورد مرمت و تجدیدبنا قرار گرفته است اما اصل آن بنا به احتمال قریب به یقین مربوط به دوره ساسانی است.
جهت پل شرقی غربی و طول آن 270 متر است. پایه های پهن و قطور این پل که از سنگهای پاک تراش ساخته شده اند در داخل رودخانه هنوز پابرجاست.
در حال حاضر تنها یک طاق از پل موجود است که جاده خرم آباد - اندیمشک از زیر آن می گذرد. بلندای این طاق 18 متر از سطح آسفالت است و نزدیک به 30 متر از آب رودخانه ارتفاع دارد.
درباره وجه تسمیه پل برخی آن را منتسب به ایزدبانو آناهیتا می دانند.
بی تردید این پل اهمیت ویژه ای در ارتباط بین مناطق جنوب با غرب و مرکز و شمال داشته و علاوه بر اتصال لرستان و ایلام راه اصلی شاپور خواست به جندی شاپور شهر قدیمی خوزستان (دوره ساسانی) به شمار می رفته است.
این بنا به شماره 1678 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پل سی پله، رابط لرستان و ایلام
این بنا در منطقه سر طرهان شهرستان کوهدشت بر روی رودخانه سیمره در حد فاصل استان لرستان و ایلام واقع شده است.
پل در تنگترین بستر رودخانه سیمره ، در محلی بنام سی پله واقع شده است و این پل در مسیر یکی از راههای باستانی قرار داشته که سبب ارتباط کرمانشاهان، ایلام و لرستان (سرطرهان) بوده است.
پل یاد شده دارای 4 چشمه طاق بوده که اکنون تنها دو چشمه طاق آن باقی است. پهنای هر پایه این پل 6.5 متر و طول آن 17 متر است. اندازه سنگهایی که در پایه به کار رفته 60×60×100سانتیمتر و بعضی نیز بزرگترند. روی هر یک از این سنگها علامت مشخصی کنده شده است.
مصالح بنا از کچ و سنگ است و در آثار مورخان دوره اسلامی اشاره ای به این پل نشده است. این پل سترگ از آثار منحصر به فرد دوره ساسانی بوده و به شماره 4511 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پل گاو میشان، فاتح رودخانه سیمره
پل گاومیشان در فاصله 30 کیلومتری شهرستان پلدختر و برفراز رودخانه سیمره در حد فاصل استانهای ایلام و لرستان احداث شده است. جهت پل شمال شرقی به جنوب غربی است.
طول این پل حدود 175 متر و عرض گذر سطح پل نزدیک به 8 متر و 20 سانتیمتراست و در حال حاضر دارای 6 چشمه طاق است.
عرض چشمه اصلی این پل حدود 33 متر و 70 سانتیمتر و مصالح اصلی آن را ملات، آجر و سنگ تشکیل می دهند. معماری پاتاقها به سبک معماری دوره ساسانی است اما در چشمه طاقها آثار مرمت دوره های صفوی و قاجاری دیده می شود.
بنا به گفته برخی مورخان نامگذاری این پل به "گاومیشو" به جهت پرورش گاومیش در منطقه بوده است اما با توجه به اهمیت گاو در آیین مهر پرستی ممکن است این نام از آیین مهرپرستی ماخوذ شده باشد.
این پل که از بناهای عظیم دوره ساسانی است به شماره 2222 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پل کشکان، مسیر راه باستانی شاپور خواست
پل کشکان در بخش چگنی برروی رودخانه ای به همین نام و در مسیر راه باستانی شاپور خواست به طرهان احداث شده است. در متون تاریخی از آن به عنوان کژکی یاد شده است. طول پل حدود 320 متر و عرض هریک از دو چشمه شرقی آن 23.20 متر است. ارتفاع آن در بالاترین قسمت 26 متر و در کوتاهترین قسمت 10 متر است و از 12 طاق پل تنها سه دهنه آن تخریب شده و بقیه هنور سالم هستند .برخی از پایه های پل باسنگهای بزرگ وحجاری شده ساخته شده اند. مواد و مصالح این بنای سترگ از سنگ ، گچ و آجر تشکیل شده است.
در کنار این پل بقایای سه پل دیگر از دوره های گذشته وجود دارد که با مشخصات پلهای ساسانی قابل مقایسه هستند.
بنای فعلی منسوب به آل حسنویه و مربوط به قرن 4 ه.ق است که به شماره 355 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید است.
پل صفوی، پلی در مرکز شهر تاریخی خرم آباد
پل آجری "گپ" در مرکز شهر خرم آباد وبرروی رودخانه گلال واقع شده است. این پل دو قسمت شرقی و غربی شهر را به هم متصل کرده و دارای 24 چشمه طاق است و طول آن بیش از 350 متر، پنهای آن 8.5 متر و ارتفاع آن از کف رودخانه تا روگذر پل 8 مترمربع است.
مواد و مصالح آن در قسمت پایه ها از سنگهای تراشیده شده با ملات آهک و گچ و پایه های چشمه طاقها از آجر ساخته شده است. بر سینه شمالی پل کتیبه های سنگی نصب شده است که با حروف مقطعه نوشته شده وبه عنوان طلسم معروف است.
بخش میانی پل و شاه نشین آن شباهت زیادی با شاه نشین پل خواجو در اصفهان دارد که در اثر سیل تخریب شده و مجددا با سیمان مرمت شده است.
این اثر ارزشمند در زمان شاه سلطان حسین صفوی ساخته شده و منسوب به حسین خان والی لرستان است و در دوره قاجاریه به پل محسنیه معروف شد.
این بنا به شماره 2354 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پل کلهر، پلی منحصر به فرد در پلدختر
این پل در بخش معمولان از توابع شهرستان پلدخترواقع شده است و پایه های آن بصورت بیضی شکل است؛ از ویژگی های آن می توان به وجود سکویی در داخل دو پایه اصلی پل نام برد که این سکو از 12 پله ساخته شده و کاربرد آن دقیقاً روشن نیست ولی احتمالاً به عنوان پشت بند از آنها استفاده شده است.
رنگ ملات پل در قسمت پایه ها متمایل به قرمز رنگ است که به علت ترکیب آن با یک نوع شنهای قرمز رنگ و همچنین یک نوع گیاه به نام تره پی Tarahpey استفاده شده است.
کتیبه ای در قسمت غربی پل بر سینه کوه بالاتر از مسیر گذر روی پل به طرف شمال غربی آن به دستور بدر بن حسنویه نوشته شده است و قرینه آن در قسمت جنوب بر سینه کوه وجود داشته که متأسفانة به علت عملیات راهسازی تخریب گردیده است.
این پل در ادوار مختلف مورد استفاده قرار گرفته است ولی بیشتر قسمتهای آن مربوط به زمان بدر بن حسنویه ( 374 هـ .ق ) است.
این بنا به شماره 2586 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
