یادمان

قدمت تپه‌ی «علی‌محمدخان» در كنگاور به پیش از تاریخ می‌رسد

برگرفته از ایسنا

با گذر از جاده‌های پر پیچ‌وخم و عبور از كنار کوه‌های سر به فلک کشیده، در روستایی از توابع شهرستان کنگاور، قلعه‌ای قرار گرفته که سری از اسرار گذشته‌ی این خطه را در سینه پنهان کرده است. این قلعه در سال‌های دور منزلگاه صاحبان قدرت بود و اكنون یادگاری است که درون خود، داستان‌ها و افسانه‌های بسیاری را دارد.

به گزارش خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در کرمانشاه، تپه‌ی «علی‌محمدخان» در روستای رشتیان (حدود 20 کیلومتری شهرستان کنگاور) واقع شده است. این قلعه در مرکز روستا قرار دارد و خانه‌های روستا در اطراف آن بنا شده‌اند.

درویش‌علی حصاری ـ یکی از ساکنان این روستا ـ در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، درباره‌ی قلعه‌ی علی‌محمدخان گفت: این قلعه به زمان‌های بسیار دور تعلق دارد که چندبار تخریب شده است و مالکان و خان‌زادگان بعدی روستا در همان مکان، قلعه‌ی جدید را بنا كرده‌اند.

وی افزود: این قلعه از سه طبقه تشکیل شده و بر تمام روستا مسلط است. این اثر در زمان جنگ جهانی دوم مورد اصابت گلوله توپ قرار گرفت و قسمت اندکی از دیواره‌ی قلعه ریزش کرد؛ ولی در شب جمعه 21 آذرماه 1336 بر اثر زلزله تخریب شد و یکی از دختران خان روستا زیر آوار جان داد.

امیدعلی رشتیانی ـ یکی دیگر از ساکنان این روستا ـ در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درباره‌ی قلعه‌ی علی‌محمدخان گفت: در سال‌های اولیه پس از تخریب قلعه، یک فروند هلی‌کوپتر آمریکایی حامل مقامات دربار شاه برای تصویربرداری و تحقیق به این منطقه آمد و پس از گذشت 14 روز، خاک‌برداری و کاوش در منطقه ممنوع شد.

وی بیان كرد: اکنون افرادی از سوی میراث فرهنگی برای بازرسی این بنا به روستا می‌آیند؛ اما از کاوش‌ها اطلاع درستی در دست نیست.

شگفت‌انگیزتر از ویژگی‌های فیزیکی و جغرافیایی قلعه‌ی علی‌محمدخان، افسانه‌هایی است که از زبان بومیان این منطقه درباره‌ی آن شنیده می‌شود.

رشتیانی که کارت میراث فرهنگی را برای حفاظت از این قلعه‌ی تاریخی دارد، اظهار كرد: این قلعه از چند طرف به تونل‌هایی (زاغه) متصل است و این تونل‌ها به اتاق‌هایی در زیر قلعه وصل می‌شدند که داخل آن‌ها اشیا و سکه‌هایی قیمتی وجود دارد. همچنین بقایای حدود 30 رأس میش از اموال خان زیر این قلعه باقی مانده است.

مردم روستا نقل می‌كنند که سه قلعه در این رستا وجود داشتند که از سه قسمت روستا را احاطه کرده بودند و قلعه‌ی علی‌محمدخان آخرین بازمانده‌ی این قلعه‌هاست.

البته این مطالب بخشی از افسانه‌هایی است که بومیان منطقه درباره‌ی این قلعه می‌گویند. افسانه‌هایی که مردم نسل به نسل برای یکدیگر تعریف کرده‌اند.


پیمان زین‌الدینی ـ مسؤول اداره‌ی میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان کنگاور ـ نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درباره‌ی این قلعه‌ی تاریخی، گفت: قلعه‌ی علی‌محمدخان بخشی از تپه‌ی هزاران ساله‌ی رشتیان است که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

وی ادامه داد: این قلعه که به دوران قاجار متعلق است، بر اثر عوامل مختلفی مانند زلزله کاملا تخریب شده و اكنون به تپه‌ی رشتیان پیوسته است.

زین‌الدینی درباره‌ی ویژگی‌های تپه‌ی رشتیان اظهار كرد: براساس تکه‌سفال‌هایی که در این تپه به‌دست آمده است، قدمت تاریخی آن به دوران پیش از تاریخ می‌رسد.

در كنار این قلعه‌ی ارزشمند، آثار و محوطه‌های مهم دیگری در استان كرمانشاه قرار دارند كه سبب شده‌اند، برخی این استان را «استان گنجینه‌های مدفون» بنامند؛ گنجینه‌هایی که باستان‌شناسان با بررسی‌های خود می‌توانند از رازهای تاریخی این دیار پرده بردارند تا در راستای شناخت هرچه بیش‌تر تاریخ، فرهنگ و تمدن این سرزمین گامی برداشته شود