یافته‌های باستان شناسی

مرد نمکی سوم

برگرفته از آذرپادگان

کیسه‌اش را که از سنگ‌های نمک پر کرده بود، روی دوشش انداخت. چراغ پیه‌سوزش را به دست گرفت تا برگردد. نوری کم‌سو، دیواره‌های معدن را روشن کرد. اندیشید: اگر بتواند نمک‌ها را به قیمت مناسب بفروشد ... که ناگهان، صدایی بلند شد. لرزشی زیرپایش احساس کرد. به لحظه‌ای، همه چیز در هم پیچید. معدن نمک ریزش کرده بود و مرد که تا لحظاتی پیش به زندگی می‌اندیشید، زیر خروارها نمک دفن شد.

 


اما از میان نرفت. او ماند تا پس از گذشت سده‌ها، به عنوان سومین مرد نمکی ایران، گوشه‌ای از تاریخ و هویت ایرانیان باستان را به آیندگان بنمایاند. این سومین مرد نمکی، در همان کانسار نمک در زنجان یافته شد که دو مرد نمکی پیدا شده بودند.

 

بقایای این مرد نمکی،‌از زیر یک تخته سنگ بزرگ، سربرآورد. گرچه انسان نمکی سوم، خرد و تکه‌تکه شده است اما در کنار او، کیسه‌ی چرمی انباشته از نمک، چراغ پیه‌سوز سفالی، یک کفش چرمی و دو شاخ گاو به‌دست آمده است.


گروه کاوش در معدن نمک، چهرآباد زنجان به سرپرستی «‌‌‌امیر الهی»، که از دو هفته پیش جست‌وجو در این معدن نمک را برای ادامه‌ی بررسی‌ها و دستیابی به آثار احتمالی دیگر در این معدن باستانی آغاز کرده بود، به آثاری از سومین مرد نمکی در این محوطه برخورد کرد.

 

کفش‌های چرمین، دارای ساق کوتاه و به رنگ طبیعی می‌باشند. کیسه‌ی چرمی پر از نمک دارای اندازه‌های 50×30 سانتی‌متر و چراغ پیه‌سوز از جنس سفال است. شاخ‌های گاو، می‌بایست برای حمل روغن و تأمین روشنایی پیه‌سوز بوده است.


پیدا شدن اسکلت خرد شده‌ی مرد نمکی سوم، نظریه‌ی ریزش این کانسار را تأیید می‌کند.

 

کشف سومین مرد نمکی پس از گذشت تقریباً یک ماه پس از کشف اسکلت مرد نمکی دوم صورت گرفته است که پیش از این، همراه با تکه‌هایی حصیر و سفال، به طور تصادفی توسط کارگران شاغل در این معدن به دست آمده بود. دستیابی به این آثار، به فاصله 11 سال از کشف مرد نمکی اول، احتمال دستیابی به آثار دیگر را برای باستان‌شناسان تقویت کرد.

 

اسکلت مرد نمکی اول در موزه ملی و مرد نمکی دوم در ساختمان میراث فرهنگی و گردشگری استان زنجان، نگهداری می‌شود.

 

از آن‌جا که این مردان نمکی در کانسار نمک روستای «چهرآباد» در استان زنجان پیدا شده‌اند، به نام مردان چهرآباد، نام‌گذاری شدند.