زبان پژوهی

واژگان فارسی را به کار گیریم 24

برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 74، دی و بهمن 1391، ص 43.
واژگان برابر فارسی پیشنهادی خوانندگان و شورای نویسندگان «خواندنی»


گویی ارادهٔ سازمان یافته و پنهان با پشتکار بسیار دست‌اندرکار وارد کردن هرچه بیشترِ واژگان انگلیسی در فارسی است. مددکار این اداره سازمان یافتهٔ پنهان، وسایل ارتباط جمعی و پیشاپیش همه، صدا و سیما هستند. هر برنامه‌ای را بشنوید و ببنید، در هر گفتگو با مسئولان رده دوم به پایین، مسئولان شرکت‌های دولتی، مدرسان دانشگاهی و باید گفت کارشناسان و دانشمند نمایان، انبوه واژگان انگلیسی به‌کار گرفته می‌شود.

حق الزحمه  =                 دستمزد ـ کارانه
توام =                                   همراه
مصونیت=                        ایمنی
کمدی=                             مضحک ـ خنده دار
آی کی یو =                     بهره هوشی
ریتم=                                  ضربآهنگ
پازل=                                  جورچین
ملازم=                               همراه
تپلت (رایانه)=                لوح رایانه
بولتن=                                 خبرنامه
آباژور=                                نورتاب
کمپ=                                 اردو ـ اردوگاه
کمپین =                            پویش
بارکد =                               رمزینه
مراوده =                             آمد داشتن
تریبون =                           کرسی سخنران، منبر
تایپوگرافی =                   نقاشی خط
هیستریک =                  هیجانی
لئیم=                                    فرومایه
کاتر =                                  تیزبُر ـ تیزی
لیگ =                                 جام ـ اتحادیه
ست =                                   دست ـ دور
وان (گرمابه) =               آب زن
الاستیک=                       جنبشی
پلیس=                                شهربان
قرارگاه پلیس =              شهربانی
چارت =                               نمودار
اتیکت =                                          برچسب
تکوین =                                           آفریدن
گارد ریل =                                     نرده
فنس =                                              توری
فنس کشی =                              حصار کشی ـ دیواره - توری
دیالکتیک =                             سیر جدالی ـ روند جدالی - بحث و جدل
پمپ =                                               آبرسان، تلمبه
پمپاژ =                                                آبرسانی
سایت (باستان شناسی) =     محوطه ـ جایگاه
کوارت =                                          یک‌چهارم ـ ربع
گیم =                                                بازی


فرهنگستان زبان و ادب فارسی آخرین واژگان مصوب خود را در چند حوزه اعلام کرد. به گزارش فرهنگستان زبان و ادب فارسی، واژه‌های زیر بخشی از مجموعهٔ واژگان حوزهٔ مهندسی محیط زیست و انرژی است که در تاریخ‌های یازدهم و هجدهم بهمن ماه 1390 به تصویب شورای واژه گزینی رسید.

معادل فارسی                            واژهٔ بیگانه
 
سامانهٔ آبرسانی         water supply system
سیلاب                                         Storm water  
                                  خودپالایی                        Self- Purification                                       
سیلاب                             storm  water       
هوازدایی                                      deteration
هوازدا                          deaerator
بسترنهشت               benthic deposit
ته‌رسوب                bottom sediment
بازآوری                 regeneration
بازیافت، بازیابی              recycling
بازیافتی                  recycled
بازیافتنی                      recyclable
ارزیابی چرخهٔ عمر           life cycle assessment


به گزارش فرهنگستان زبان و ادب فارسی، واژه‌های زیر بخشی از مجموعهٔ واژگان موسیقی است که در جلسه‌های 25/11/90 و 2/12/90 به تصویب شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی رسید.


معادل فارسی                             واژهٔ بیگانه

درنگ                             fermata
سازگزینی                    in strumentation
اشاره                                     cue
اشاره‌نما                       numbers cue
کلید                                    valve
کلید پیستونی                         piston valve
کلید چرخشی                        votary valve
آوایه                                 vocalise
آوایهخوانی                      vocalization
پسضرب                               offـbeat
آکوارد شکسته                    broken chord