گردشگری

گسل بم رمز حیات تمدن 2500 ساله - از زمین لرزه بم تا سد زیر زمینی

خبرگزاری مهر: گسل مخوف بم هر چند در 5 دی 82 موجب کشته و زخمی شدن 75 هزار نفر و بی خانمان شدن 100 هزار شهروند بمی شد اما تحقیقات اخیر نشان می دهد که این گسل مهمترین عامل پیدایش تمدن ارگ 2500 ساله بم است.

نمشي , adidas bold age leggings girls dance studio - تسوق تشكيلة اديداس اوريجينالز للأطفال مع تخفيضات 25 - 75% أونلاين في السعودية | 134 Air Jordan 1 High OG "University Blue" 2021 For Sale - air jordan retro xi gamma blue gs - 555088

به گزارش خبرنگار مهر، زمین لرزه مخوف بم در سال 82 تصاویر دلخراش کشته و زخمی های ناشی از زمین لرزه و آمار رسمی که از وجود 25 هزار کشته و 50 هزار زخمی و 100 هزار نفر بیخانمان خبر می‌داد همه و همه هر مخاطب را به یاد گسل عظیم شهر بم می‌اندازد.

گسل بم که قسمتی از آن در درون شهر و در محله های قدیمی و پر جمعیت قرار گرفته بود و قسمتی از آن نیز به بیابانهای مشرف به شهر بروات نیز امتداد داشت شهر کهن و 2500 ساله را در ظرف چند ثانیه به مخروبه ای بزرگ تبدیل کرد.

مخروبه ای که تنها چند ساعت پس از بروز زمین لرزه با حضور انساندوستان از سراسر جهان از دوست و دشمن به صحنه ای از بزرگترین صحنه های اتحاد بشری قرن تبدیل شد.

در هر جای شهر بم پرچم گروههای امدادی یکی از کشورهای جهان برپا شد و در یک برنامه منسجم زلزله زدگان در کوتاه ترین زمان ممکن اسکان یافتند و به مرور شهری که کاملا تخریب شده بود امروز به یکی از زیباترین شهرهای ایران و در عین حال مستحکمترین شهرهای جهان تبدیل شده است.

18 گسل فعال در کرمان وجود دارد/ یک سوم تلفات فوتی زمین لرزه های صد سال اخیر در کرمان روی داد

استان کرمان نامش با گسل و زمین لرزه گره خورده است طبق آمار یک سوم تلفات فوتی زمین لرزه های یکصد سال اخیر ایران در کرمان روی داده است.

نکته قابل توجه اینکه 18 گسل بزرگ فعال در استان کرمان وجود دارند که اکثر مناطق جمعیتی استان به جز بخش بسیار کوچکی از شهرستان سیرجان را در برگرفته اند و هر یک از این گسلهای بزرگ خود شامل صدها گسله می شوند.

گسل هر چند نامش مترادف با زمین لرزه و مدفون شدن احتمالی بر زیر خروارها خاک است اما این عوارض طبیعی چهره دیگری را نیز در زیر زمین پنهان کرده اند.

 

نقشه گلسها و پراکندگی زمین لرزه‌ها در فلات ایران

روی دیگر سکه گسل مخوف بم/ گسل مهمترین عامل حیات در دشت بم

گسلها به خصوص در مناطق کویری خود عاملی در راستای استحصال آبهای زیر زمینی هستند.

نمونه بارز این گفته گسل بزرگ شهر بم است این گسل که پس از زمین لرزه به خوبی در سطح زمین نیز نمایان بود و مردم برای دیدنش به حاشیه شهر بم می رفتند و با تعجب به این غول عظیم که موجب مرگ و میر هزاران نفر شده بود نگاه می کردند خود مایه حیات مردمان بم و حیات تمدنی بود کهن که نمادش نیز ارگ 2500 ساله بم است.

این گسل هر چند طی 2500 سال قبل چنین لرزه ای به اندام شهر نینداخته بود اما این نکته را یادآور شد که گسل و زمین لرزه یک عامل کاملا طبیعی است و این ما انسانها هستیم که نباید بر روی این گسلها خانه های خود را بنا کنیم.

قبل از بروز زمین لرزه بم نیز دانشمندان و زمین شناسان بارها در خصوص احتمال بروز زمین لرزه بر روی گسل بم هشدار داده بودند. هشداری که می بایست نتیجه اش عدم ساخت و ساز بر روی گسل باشد هشداری که با وجود زمین لرزه بم گویی خیلی جدی گرفته نشده است و همچنان برخی افراد در محدوده گسل بم خانه های خود را بنا کرده اند.

سد بزرگ آبی زیرزمینی/ بم شهر قناتهای پر آب

شاید کمتر کسی باشد که از وجود صدها قنات معروف و پر آب شهر بم بی اطلاع باشد.

قناتهای بم آنقدر پر آب هستند که هزاران هکتار نخلستان و باغهای مرکبات این شهر با آنها رفع تشنگی می کنند و با وجود خشکسالیهای سالهای اخیر همچنان این قناتها پر آب و خروشان هستند.

برخی از این قناتها همچون رودخانه ای بزرگ از دل زمین خارج می شوند و درست در دل کویر به مهمترین منبع آب تبدیل شده اند.

میزان آبدهی برخی از این قناتها به حدی است که در حال حاضر پرونده ثبت جهانی سه قنات در این شهر در یونسکو در حال آماده سازی است و هشت قنات منحصر به فرد دیگر نیز ثبت آثار ملی شده اند.

هر چند قدمت این قنات ها یکی از دلایل ثبت آنها است اما پر آبی و تاثیر آنها در ایجاد تمدن کهن بم در مسیر جاده ابریشم نیز از مهمترین عوامل این توجه است.

 

قناتها مهمترین منبع تامین آب بم و ادامه حیات

کارشناسان بر این عقیده هستند که گسل بزرگ بم که موجب بروز زمین لرزه 5 دیماه 82 شد مهمترین عامل تجمع آب در زیر شهر بم است.

بم از جمله نخستین سکونتگاههای بشری است

بم که در دامنه کوههای مشرف بر این شهر قرار گرفته سالها میزبان تمدنی کهن بوده است و از این شهر می توان با توجه به شواهد تاریخی و وجود محوطه های باستانی همچون خواجه عسکر و ارگ تاریخی این شهر به عنوان یکی از نخستین سکونتگاههای بشری در فلات ایران نام برد و دلیل آن نیز تنها همین گسل بزرگ است.

این گسل با قرار گرفتن در مسیر دامنه کوههای اطراف شهر که از مرتع ترین ارتفاعات این منطقه محسوب می شوند آب ناشی از بارندگیها را نگاه داشته است و به عنوان یک سد زیر زمینی بزرگ عمل کرده است.

نتیجه این تجمع آب در شهر بم مشاهده می شود شهری که به دلیل وجود نخلستانها و خرمای مشهور مضافتیش به یکی از مهمترین قطبهای تولید خرما و همچنین مرکبات تبدیل شده است.

گسل کلید حیات در کویر بم

گسلی که از آن مردمان بم و هر فردی که به یاد زمین لرزه مخوف این شهر می افتد با ترس و وحشت یاد می کند مهمترین عامل ایجاد یک تمدن بزرگ بشری طی قرنهای متمادی بوده است و اینکه به دلیل غفلت انسانها و احداث خانه هایشان بر روی یک عارضه طبیعی حادثه بم رخ داده به نظر می رسد تنها یک مقصر دارد و آن غفلت بیش از حد بشر در مقابل خطرات پیش رو است.

همچنین در استان کرمان 18 گسل بسیار بزرگ و خطرات ناشی از آنها خود نمایی می کند اما درس بزرگ زمین لرزه بم هنوز برای بسیاری از مردمان کویر عبرت آموز نبوده است.

خانه های غیر مقاوم به خصوص در کلانشهر کرمان زنگ خطری است که گویی صدایش به گوش کسی نمی رسد و گسلهایی که خود از مواهب طبیعت برای ایجاد شرایط حیات و زندگی هستند به دست بشر به یکی از خطرناکترین و تهدید آمیزترین عوامل حیات در بزرگترین استان کشور تبدیل شده اند.
 ...............................

گزارش: سید مهدی موسوی