زیست بوم

پای خشکسالی بر گلوی حیات‌وحش!

‌یک فعال محیط زیست با اشاره به کامل نبودن طرح آبرسانی در منطقه 70 قله اراک گفت: نباید به بهای حفظ اراضی کشاورزی اکوسیستم حیوانی و حیات‌وحش را از دست بدهیم.

nike air force 1 low uv | New Balance 550 White Green - BB550WT1

محمود کلنگری فعال محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران‌(ایسنا)، با اشاره به اینکه خشکسالی به دو صورت حیات‌وحش را متأثر می‌کند، اظهار کرد: یکی از تأثیرات مستقیم خشکسالی بر حیات وحش عدم دسترسی به آب است که به ویژه در زیستگاه‌های کوهستانی، کویری و دشتی حیات‌وحش را با مشکل مواجه می‌کند.

وی نبود‌ یا کمبود آب را یکی از عوامل چالش‌زا در تأمین غذای مورد نیاز حیات‌وحش به ویژه برای گیاه‌خواران و سم‌داران در زمان خشکسالی عنوان کرد و گفت: در حال حاضر بزرگترین طرح آبرسانی حیات‌وحش در هفتادقله در حال انجام است که البته در این طرح تنها آب در اختیار حیات‌وحش قرار می‌گیرد.

این عضو گروه حامیان تنوع‌زیستی در استان مرکزی تصریح کرد: آبرسانی طرح کاملی برای نجات حیا‌ت‌وحش محسوب نمی‌شود چراکه برخی از حیوانات نیازمند پوشش گیاهی و غذا هستند که وابسته به آب است و این نوع آبرسانی صرفاً نیاز به آب شرب را برای آنها تأمین می‌کند اما، نیاز غذایی آنها همچنان به قوت خود باقیست.

وی با اشاره به اینکه نبود آب و به دنبال آن عدم تأمین نیاز غذایی حیات‌وحش منتج به کاهش جمعیت این جانداران می‌شود، افزود: یکی دیگر از مشکلاتی که به دلیل عدم تأمین نیاز غذایی حیوانات در زمان خشکسالی بروز می‌کند، این است که برخی گوشتخواران مانند گرگ و پلنگ به دام‌های اهلی در منطقه حمله می‌کنند.

کلنگری عنوان کرد: در منطقه هفتاد قله اراک و جاسب دلیجان احتمال وقوع چنین خطراتی به دلیل کاهش طعمه غذایی جهت استفاده‌ی گوشتخواران، برای دام‌های موجود در منطقه وجود خواهد داشت.

وی خشکسالی در زیستگاه‌های آبی مانند رودخانه که حیات جانداران وابسته به اکوسیستم آبی است را فاجعه دانست و گفت: خشکسالی و کمبود آب در این مناطق نابودی گونه‌های مختلف را منجر ‌شده و در تالاب‌ها کاهش آب باعث افزایش غلظت نمک خواهد شد. حیات‌وحش در این شرایط قادر به ادامه زیست نخواهد بود و در نهایت شاهد پراکندگی پرندگان مهاجر بوده و یا در موارد شدیدتر شاهد تلف شدن آنها خواهیم بود. این افزایش نمک حیات سخت‌پوستانی چون آرتمیا و بقای فلامینگو را نیز به خطر می‌اندازد.

کلنگری اضافه کرد: پراکندگی پرندگان مهاجر از تالاب، میزان انتقال بیماری‌ها از پرندگان به انسان را افزایش می‌دهد. پرندگان مهاجر به شدت مستعد انتقال ویروس آنفولانزای پرندگان هستند که بسیار برای انسان خطرناک است. خوشبختانه تاکنون گزارشی از انتقال این ویروس در کشور ارائه نشده اما، در صورت افزایش خسکسالی و ادامه آن شاید فاجعه‌ای شدیدتر از خشکسالی رقم بخورد.

وی با تأکید بر اینکه در صورت ادامه و یا افزایش میزان خشکسالی باید کاهش مصرف بی‌رویه آب در کشاورزی بیش از پیش مدنظر قرار گیرد، افزود: کنترل و کاهش هدررفت آب در حوزه کشاورزی قطعاً می‌تواند به کاهش اثرات خشکسالی در عرصه‌های طبیعی و در خطر قرار نگرفتن حیات‌وحش کمک شایانی داشته باشد.
کلنگری به افزایش کشاورزی در اطراف رودخانه قره‌چای اشاره و اظهار کرد: برای حفظ اکوسیستم اطراف رودخانه قره‌چای و همچنین حفظ حیات‌وحش آن لازم است که از رشد بی‌رویه کشاورزی در اطراف این رودخانه جلوگیری و مصرف آب این پهنه نیز کنترل شود.

وی با اشاره به اینکه بزرگترین مصرف‌کننده آب، حوزه کشاورزی است، افزود: بهینه‌سازی مصرف آب در این بخش باید به صورت جدی دنبال شود تا بتوان حیات‌وحش را حفظ کرد، در غیر این صورت به بهای حفظ کشاورزی، اکوسیستم و حیات‌وحش را از دست خواهیم داد، چراکه آب در این حوزه غیرمنطقی، غیرعلمی و بی‌رویه مصرف می‌شود.

این فعال محیط زیست با تأکید بر لزوم کنترل آبشخورهای دام‌های اهلی در اطراف منطقه هفتادقله تأکید کرد و گفت: در این منطقه افرادی مالک بخشی از زمین‌ها هستند و دام و گوسفند خود را به اطراف چشمه‌ها و آبشخورهای این منطقه هدایت می‌کنند. در شرایط فعلی این دام‌ها باید از مناطق خارج شوند و محیط زیست نیز می‌تواند این مناطق را تحت ماکلیت خود قرار دهد تا ظرفیت بیشتری برای حیات‌وحش این منطقه مهیا شود.

کلنگری با اشاره به خشکسالی سال گذشته در منطقه هفتاد قله گفت: سال گذشته حیات‌وحش این منطقه به دلیل نبود تغذیه مورد نیاز به سمت روستاهای اطراف متمایل شدند که این امر دام‌های اهلی را در معرض شکار و آسیب قرار داد. در این موارد لازم است تشکل‌های زیست محیطی و فعالان و حامیان حیات‌وحش در اشاعه فرهنگ حیوان دوستی تلاش کنند.