برگرفته از فرهنگستان زبان و ادب فارسی
معرفی: مرتضی قاسمی
سفینۀ بولونیا که نسخۀ اصلی آن اکنون در کتابخانۀ دانشگاه بولونیای ایتالیا نگه‌داری می‌شود، سفینۀ بیاضی کهن است که به احتمال بسیار در اواخر سدۀ هفتم هجری قمری و در جایی از آذربایجان قدیم گردآوری شده است. پیش از این از برخی شاعران مذکور در سفینه چیزی جز نام در دست نبود و اکنون با انتشار سفینۀ بولونیا مأخذی کهن به منابع تاریخ ادبیات ایران افزوده شده است.
اهمیت اصلی این سفینه در درجۀ اول حفظ نام و شعر شماری از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری آذربایجان است که پیش‌تر یا چیزی از آن‌ها نمی‌دانستیم و یا آگاهی‌مان از زندگی و شعرشان اندکی بیشتر از دانستن نام بوده است. فایدۀ دیگری که از این سفینه حاصل می‌شود دستیابی به ابیات بیشتر و ضبط‌های بهتری از اشعار برخی شاعران است.
شاعرانی که شعر آنان در این سفینه گردآوری شده است عبارت‌اند از: فلکی شروانی، ابومحمد عمادی غزنوی، کمال‌الدین قطبی مروی، شمس‌الدّین اقطع بیلقانی، شمس‌الدّین سُجاسی، کمال‌الدّین قطبی مرغزی، شهاب‌الدین اطلسی، فخرالدّین عمر رازی معروف به سیفی، و کمال‌الدّین اسماعیل اصفهانی.
مقدمۀ مبسوط مصححان (شامل معرفی نسخه، زمان و مکان گردآوری سفینه و اهمیت آن، معرفی شاعران سفینه)، نمونه‌هایی از صفحات نسخه و نام‌نامه، بخش‌های دیگر این مجموعه را تشکیل می‌دهند.
سفینۀ بولونیا به کوشش شادروان ایرج افشار، محمد افشین‌وفایی و شهریار شاهین‌دژی است که انتشارات سخن و گنجینۀ پژوهشی ایرج افشار آن را در 238 صفحه و با شمارگان 1100 نسخه، به بهای 225000 ریال منتشر کرده است.